De kunst van juist beleggen

‘Schilderij van zolder blijkt fortuin waard’, ‘450 miljoen dollar voor werk Da Vinci’.

Spraakmakende koppen nadat er een uitzonderlijke kunstverkoop is geweest. Investeren in een exclusief kunstobject lijkt een waardevaste keuze. Maar beleggen in artistieke werken is een kunst op zich.

Met veel kennis (en een beetje geluk) maak je er een mooi rendement mee. Wie winst wil maken met kunst heeft een lange adem nodig. Een goede ‘return of investment’ laat vaak wel 30 tot 50 jaar op zich wachten. Oprechte interesse in kunst is een vereiste. Het is verstandig een fraai werk uit te kiezen waar je een gevoel bij hebt. Mocht de waardestijging tegenvallen, dan heb je in ieder geval een inspirerend kunstwerk om naar te kijken.

Wispelturige markt

De kunstmarkt groeit, maar blijft grillig. Trends en veranderingen in de economie veroorzaken grote fluctuatie. Door de toename van ultrarijken in opkomende economieën, zoals China en Saoedi Arabië, kan een werk opeens aanzienlijk meer opleveren dan gedacht. Aan de andere kant kan de populariteit van een kunstenaar als verfdampen verdwijnen. Een belangrijke factor in de waarde van het kunstwerk is de emotie die dit oproept bij de koper. Dat is onmeetbaar. Desondanks is de kunstmarkt redelijk stabiel. De prijs van kunst is afgelopen jaar wereldwijd met 2,5% gestegen.

De vraag is de afgelopen jaren flink gestegen, mede doordat de jongere generatie meer interesse heeft in het kopen van kunst. Tijdens de crisis stortte de kunstmarkt in. Slim kopen? Houd dan trends in de gaten. Momenteel zijn naoorlogse en moderne schilderijen erg in trek. De prijs van hedendaagse kunst stijgt vooral, in 2017 met 11%. Ook winnen vrouwelijke kunstenaars aan populariteit. De meest gewilde Nederlandse kunstenaar is Willem de Kooning, bekend van zijn abstract expressionistische schilderijen. Oude meesters blijven altijd geliefd.

Verstandig kopen

Fiscaal gezien zijn kunstaankopen ook interessant. Een kunstwerk dat privé is aangeschaft valt onder de vrijstelling museale verzamelingen in box 3. Om een kunstwerk te verzekeren is een gewone inboedelverzekering vaak niet genoeg. Bij schade of diefstal is het van cruciaal belang dat het werk vakkundig hersteld wordt en dat er een goede dekking is. Laat het werk daarom taxeren voor de verzekering afgesloten wordt. Een solide investering kan je alleen doen wanneer je goed geïnformeerd bent. In principe wil je werk kopen van een kunstenaar die wel in kunstboeken staat, maar waar niet veel aandacht voor is. Zo heb je kans op een goede prijs voor een hoogstaand kunstwerk. En degelijke contacten in de kunstwereld zijn nooit weg. Geen tijd voor uitgebreide research? Dan is het verstandig om een adviseur in de arm te nemen. Uiteindelijk is het kopen van kunst een investering voor jezelf en in de liefde voor de kunst.

Recordbedrag kunst

Een verzekeringspolis afsluiten voor kunst, en grote investeringen in het algemeen, is iedereen aan te raden. Het kan daarentegen behoorlijk in de papieren lopen als de investeringswaarde extreem hoog is. Maar wat is hoog? In mei jl. is het kunstwerk ‘Rabbit’ van Jeff Koons verkocht voor een recordbedrag van omgerekend 81 miljoen euro. Nog nooit werd er meer betaald voor een werk van een nog levende kunstenaar. Beeldend kunstenaar Koons krijgt daarmee het record terug, nadat hij in november 2018 zijn record kwijtraakte met ‘Balloon Dog (Orange)’ dat voor 53 miljoen euro werd geveild. Het record kwam toen in handen van David Hockney omdat zijn schilderij ‘Portrait of an Artist (Pool with Two Figures)' geveild was voor 79,8 miljoen euro.

De absolute recordopbrengst voor een kunstwerk is overigens in handen van Leonardo Da Vinci, zijn schilderij ‘Salvator Mundi’ leverde in 2017 liefst 450 miljoen dollar (382 miljoen euro) op. Nederlandse kunstenaars doen het ook niet onaardig. Bij privéverkoop in 2015 zou het schilderij ‘Interchange’ van de in Rotterdam geboren Willem de Kooning voor 300 miljoen dollar (254 miljoen euro) zijn gewisseld. En dankzij onze eigen overheid staat Rembrandt van Rijn ook hoog op het lijstje, omdat 'we' 180 miljoen euro hebben betaald voor twee meesterwerken van de wereldberoemde schilder.

Waardevol verhaal

Het verhaal achter een kunstwerk kan bepalend zijn voor de prijs. Heeft deze bijvoorbeeld in het Louvre gehangen, dan is deze meer waard dan wanneer hij in de plaatselijke galerie te vinden is. De reputatie van de kunstenaar doet ook veel. Is hij net met een schandaal in het nieuws geweest? Grote kans dat de waarde stijgt. Vorig jaar werd Banksy’s ‘Girl With Balloon’ geveild voor een kleine 1,2 miljoen euro. Direct nadat de hamer neerkwam ging het schilderij deels door een ingebouwde versnipperaar. Het kunstwerk werd omgedoopt tot ‘Love is in the Bin’ en de waarde steeg al snel naar het dubbele van de aankoopprijs.